Кукмарада Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү буенча зона семинар-киңәшмәсе узды. Киңәшмәгә Балтач, Әгерҗе, Менделеевск районнарыннан аңа телләрен саклау буенча җаваплы затлар, укытучылар чакырылган иде. Эшлекле киңәшмәдән хәбәрчебез Мөршидә Җиһан репортажы.
Семинар-киңәшмә гадәттәгечә Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең татар телен һәм туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре буенча Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы комиссия рәисе Марат Әхмәтов җитәкчелегендә узды.
Бу юлы эшлекле сөйләшүдә чыгыш ясаучылар Татарстанда яшәүче удмурт һәм мари халкының тел һәм милли традицияләре мәьәләләре белән уртаклашты. Татарстан удмуртларының иң күбе Кукмара районында яши. Беренче удмурт әлифбасын төзегән галим Иван Михеевның да туган төбәге ул.
Татарстан һәм удмуртия республикасы арасында килешү нигезендә, Кукмара районынынң Ошторма Юмья мәктәбе балаларга удмурт телен өйрәтү буенча инновация мәйданчыгы булып санала. Яңа программалар, удмурт теленнән федераль исемлеккә керәсе дәреслекләр шунда сынау уза. Укытучылар удмурт телен өйрәнү буенча яңа чыккан электрон дәреслекләрне бик кулай дип саный. Шунысын да искәртеп узыйк, Татарстан Рәисе каршындагы татар телен һәм республикада яшәүче халыклар вәкилләренең телләрен саклау Комиссиясе ярдәме “Мон ачим” ягъни («Мин үзем») дип аталган удмурт теленә өйрәтү китабы да нәшер ителде.
Шулай Балтач, Менделеевск Әгерҗе районнарыннан килгән укытучылар, гомумән ана телләрен саклау һәм үстерү өчен җаваплы затлар милли белем һәм тәрибия бирү юнәлешендәге ихтыяҗларын җиткерде, тәкъдимнәрен кертте.
Лагерь турында тәкъдим кабул ителгән очракта 60 бала үз туган телләрендәге сменаларда ял итә ала. Дөрес, мондый тәҗрибә республикада бар. Мәсәлән, Мәгариф һәм фән министрлыгының Дуслык лагеры. Анда төрле милләт балалары өчен профильле сменалар үткәрелә. Ял итүдән тыш мари телендә уку –укыту мәсьәләрен хәл итәргә кирәк. Чыгыш ясаучылар белдерүенчә, хәтта Мари Эл республикасында да милли телдә укытуга зур игътибар бирелми. Соңгы җанисәп буенча Россиядә барлыгы 424 мең тирәсе мари халкы исәпләнә.
Киңәшмәдә шулай ук район укытучыларының һөнәри белемен күтәрү курсларын оештыру, милли-мәдәни чаралар үткәрү, милли телләрдә электрон газеталар чыгару турында да тәкъдимнәр булды. Аларны чынга ашыру өчен әле вакыт кирәк. Әмма шунысы бүгеннән үк билгеле, тиздән Татар сүзе проекты кебек үк Чуаш сүзе, Мари сүзе конкурслары оештырыла башлый.
Мөршидә Җиһан, Искәндәр Төмәнов. Татарстан яңалыклары өчен махсус Кукмара районыннан.
