Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен рәсми кабул итүгә 1100 ел тулуны уңаеннан Болгар тарихының биш әдәби ядкяре һәм Алтын Урда дәүләтенең таш язма истәлекләренең бүгенге сакланыш халәтләре тупланган яңа китаплар басылып чыкты. Тарихи басмаларны Тел, әдәбият һәм сәнгать институты галимнәре әзерләгән. Бу хакта тулырак Китап сәхифәсендә хезмәттәшем Ләлә Зәйнуллина таныштыра.
Идел буе Болгары, ата-бабаларыбызның рухи мирасы белән турыдан-туры бәйләнештә. Ул чордагы мөһим язма чыганаклар эпиграфик һәйкәлләр, кабер ташларында. Татарстан Республикасы Фәннәр академиясендә Идел буе Болгар дәүләтендә ислам динен рәсми кабул итүгә 1100 ел тулу уңаеннан яңа китаплар тәкъдим итте.
Ике китаптан торган җыентыкта Алтын Урда дәүләтенең таш язма истәлекләре, кабер ташларының фотолары, текстологик укылышлары, бүгенге сакланыш халәтләре тупланган.
Таш язмаларда язылган исемнәрдә «татар» дигән сүз бар. Ул кешенең я атамасы яисә исеменең бер өлеше шулай йөртелгән. Ташларның иң борынгысы 1282 елда куелган. Хәзерге технологияләр язмаларны аңларга ярдәм итә.
«Рухи мирас: эзләнүләр һәм табышлар. Идел буе Болгар дәүләте язма истәлекләре» китабына Идел буе Болгар тарихының биш әдәби ядкяре кертелгән.
Биредә ук ИЯЛИДА алып барыла торган зур эшне күрсәтә торган китаплар күргәзмәсе дә оештырылган.
***
Ислам динендә “Китап” төшенчәсе Изге Коръән дигәнне аңлата..Татарстан Милли китапханәсендә «Олуг китап» күргәзмәсе ачылды. Анда халыкка уникаль Коръән китаплары тәкьдим ителде.
Бу 17 гасырдан сакланып килгән Коръән. Кульязма Госман империясендә булдырылган. Шырпы тартмасы зурлыгындагы Коръән 1690 елда дөнья күргән. Мөселман дөньясында беренче 1804 елда Казанда басылган Коръән дә биредә урын алган.
Экспонатлар арасында Финляндия татары Хәсән Хәмидулла ярдәме белән басылган Коръән бар. Кулъязмалар һәм сирәк китаплар бүлегендә Коръән коллекциясе 1996 елда оеша башлый. Бүгенге көндә Милли китапханәдә Коръәннең гарәп, фарсы, башкорт, төрек, һәм башка телләрендә 300дән артык төре бар.
Күргәзмә ачылышында Коръән бастыруның заманча алымнары да тәкьдим ителде.
Күргәзмәдә Коръән тәфсирләре һәм хәзерге заман рәссамнары эшләреннән торган хезмәтләр дә бар.
Коръән коллекциясен җыю бүгенге көндә дә актив рәвештә дәвам итә. Мөселман дөньясының рухына алып кайтучы изге китаплар белән август азагына кадәр танышырга мөмкин.